Kurumsal

Hakkımızda Kursumuz Referanslar Gerekli Evraklar Sık Sorulan Sorular

Sizin İçin Seçtiklerimiz

Sık Sorulan Sorular 24.07 Ders Müfredatı 24.07 Eğitim Saatleri 24.07 Stajyer ehliyet Dönemi Başladı 24.07 Deneme Sınavları 24.07 Sınav Soruları 24.07

Arşiv

24 Tem 11:57---

Ody - Üdy Dersi

ULUSAL ULAŞTIRMA MEVZUATI

Mevzuat belirli bir alanda çıkarılmış olan hukuk kurallarının bütününe verilen isimdir. Ulaştırma mevzuatı ise, ulaştırma konusunda çıkarılmış olan tüm hukuki düzenlemeleri içeren anlam ifade etmektedir.

Ülkemizde ulaştırma faaliyetleri Ulaştırma Bakanlığı tarafından düzenlenir. İçişleri Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı da sorumluluk alanlarında yapılan ulaştırma hizmetlerini düzenlemek için Ulaştırma Bakanlığı’nın onayı ile düzenlemeler yapar.

Ulaştırma Bakanlığı kuruluş yapısı gereği; kara, deniz, hava ve demir yolları ulaşımı ve haberleşme faaliyetleri olmak üzere beş ana dalda hizmet verir.

Kara ulaşımı ile ilgili görevler, Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğütarafından yapılır. Bu amaç ile Karayolu Taşıma Kanunu’nu ve bu kanuna ek olarak hazırlanıp yayımlanan ilgili yönetmelikler Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından uygulanır. Ayrıca uluslararası ulaşım anlaşmaları da Ulaştırma Bakanlığı tarafından uygulamaya konulur.

Ülkemizdeki ulaştırma mevzuatının temelini oluşturan aşağıdaki 4925 sayılı kanun ile aşağıdaki iki yönetmelik ve genelgelerdir.

KANUNUN AMAÇLARI:

Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde amaç aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir.

a) Karayolu taşımacılık faaliyetlerini ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek;

b) Taşımacılık faaliyetlerinde düzeni ve güvenliği sağlamak;

c) Taşımacı, acente, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, terminal işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği ve benzeri taşımacılık faaliyetleri için mali yeterlilik, mesleki yeterlilik, mesleki saygınlık ilkelerine uygun olarak pazara giriş şartları ile bu faaliyetlerde bulunanların, gönderenlerin, yolcuların, çalışanların haklarını, sorumluluklarını, yükümlülüklerini tespit etmek;

d) Taşımacılık faaliyetlerinde istihdam edilenler ile taşımacılık faaliyetlerinde yararlanılan taşıt, araç, gereç, yapı, tesis ve benzerlerinin niteliklerini belirlemek;

e) Karayolu taşımalarının diğer taşıma sistemleriyle birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet vermesini, denetimini ve mevcut imkânların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.

Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliği’nin (KTFMYE) amaçları ise şöyle ifade edilmiştir:

a) Mesleki yeterlilik eğitimi ve sınavı,

b) Bu eğitimi verecek kurum ve kuruluşların nitelikleri ile bunlara verilecek yetki belgeleri,

c) Bu eğitimleri tamamlayanlara veya bu eğitimden muaf olanlara verilecek mesleki yeterlilik belgeleri ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

KANUNUN KAPSAMI

Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği’ne göre;

(1) Bu Yönetmelik, kamuya açık karayolunda motorlu taşıtlarla yapılan yolcu ve eşya taşımalarını, taşımacı, acente, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, terminal işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği ve benzeri taşımacılık faaliyetlerini yapanlar ile taşıma işlerinde çalışanları, taşımacılık faaliyetlerinde yararlanılan her türlü taşıt, araç, gereç, yapı, tesis ve benzerlerini kapsar.

(2) Servis taşımaları hakkındaki usul ve esaslar Bakanlıkça ayrıca düzenlenir.

KTFMYE ise, Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişiler ile bunlar tarafından istihdam edilen/edilecek kişilerden Mesleki Yeterlilik Belgesi’ne sahip olma şartına tabi olanları ve bunlara eğitim verecek kurum ve kuruluşlar ile eğiticileri kapsar.

KANUNUN KAPSAM DIŞI BIRAKTIĞI DURUMLAR

Aşağıdaki taşıtlarla yapılan taşımalar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

a) Özel otomobillerle ve bunların römorklarıyla yapılan taşımalar.

b) Lastik tekerlekli traktörlerle ve bunların römorklarıyla yapılan taşımalar.

c) Üç tekerlekli taşıtlarla yapılan taşımalar.

ç) Resmi taşıtlarla ve bunların römorklarıyla yapılan ticari olmayan taşımalar.

d) Türk Silahlı Kuvvetlerine ait taşıtlarla ve bunların römorklarıyla yapılan taşımalar.

e) Gerçek kişiler adına hususi olarak kayıt ve tescil edilmiş kamyonet cinsi taşıtlarla ve bunların römorklarıyla yapılan ve hem taşımanın hem de taşınan eşyanın ticari olmadığı taşımalar.

MESLEKİ YETERLİLİK BELGELERİ

KTF Mesleki Eğitim Yönetmeliği hem eğitim alacakların, hem de eğitim vereceklerin niteliklerini, sorumluluk ve yetkilerini tarif ederek verilecek Mesleki Yeterlilik Belgelerini sınıflandırmıştır.

Mesleki Yeterlilik Belgesi türleri; üst düzey yönetici (ÜDY), orta düzey yönetici (ODY) ve sürücü (SRC) türü mesleki yeterlilik belgesi olmak üzere üç ana grupta değerlendirilir.

Bunlar faaliyet alanlarına göre;

a) ÜDY türü Mesleki Yeterlilik Belgesi

1) ÜDY1 uluslararası yolcu taşımacılığı

2) ÜDY2 yurtiçi yolcu taşımacılığı

3) ÜDY3 uluslararası eşya-kargo taşımacılığı

4) ÜDY4 yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı

b) ODY türü Mesleki Yeterlilik Belgesi

1) ODY1 uluslararası yolcu taşımacılığı

2) ODY2 yurtiçi yolcu taşımacılığı

3) ODY3 uluslararası eşya-kargo taşımacılığı

4) ODY4 yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı

c) SRC türü Mesleki Yeterlilik Belgesi

1) SRC1 uluslararası yolcu taşımacılığı

2) SRC2 yurtiçi yolcu taşımacılığı

3) SRC3 uluslararası eşya-kargo taşımacılığı

4) SRC4 yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı

5) SRC5 tehlikeli madde taşımacılığı olarak düzenlenir ve verilir.

ÜDY türü Mesleki Yeterlilik Belgesi alacakların asgari lise veya dengi meslek lisesi mezunu olmaları şarttır.

MESLEKİ YETERLİLİK EĞİTİMİNDEN MUAFİYET

Aşağıdaki vasıflara sahip olanlardan;

A) Yapılacak Mesleki Yeterlilik Sınavında başarılı olmaları kaydıyla;

1) Üniversitelerin/Yüksekokulların 4 yıllık lisans eğitimi veren ulaştırma, lojistik, ulaştırma ekonomisi, taşımacılık, karayolu trafiği bölümlerinden mezun olanlar ile diğer bölümlerinden mezun olup lojistik, ulaştırma, ulaştırma ekonomisi, taşımacılık, karayolu trafiği alanlarında ihtisas, yüksek lisans veya doktora derecesi almış olanlar,

2) Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü veya ulaştırma bölge müdürlüklerinde en az üç yıl süreyle şube müdürü veya bölge müdür yardımcısı unvanı ile görev yapmış olanlar ile Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez veya taşra teşkilatında en az üç yıl süreyle trafik ile ilgili bölümlerde daire başkanı veya emniyet müdürü olarak görev yapmış olanlar,

3) ODY türü Mesleki Yeterlilik Belgesi ile en az 5 yıl mesleki faaliyette bulunduğunu belgeleyenler,

mesleki yeterlilik eğitiminden muaf olup, kendilerine başarılı oldukları sınavın niteliğine uygun ÜDY türü Mesleki Yeterlilik Belgesi verilir.

B) Yüksek okul mezunları, yapılacak mesleki yeterlilik sınavında başarılı olmaları kaydıyla mesleki yeterlilik eğitiminden muaf olup, kendilerine başarılı oldukları sınavın niteliğine uygun ODY türü Mesleki Yeterlilik Belgesi verilir.

a) Üniversitelerin/Yüksekokulların dört yıllık lisans eğitimi veren ulaştırma, lojistik, ulaştırma ekonomisi, taşımacılık, karayolu trafiği bölümlerinden mezun olanlar ile diğer bölümlerinden mezun olup ulaştırma, lojistik, ulaştırma ekonomisi, taşımacılık, karayolu trafiği alanlarında ihtisas, yüksek lisans veya doktora derecesi almış olanlara ilgili ODY,

b) Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü veya ulaştırma bölge müdürlüklerinde en az üç yıl süreyle daire başkanı, bölge müdürü veya daha üst unvanla görev yapmış olanlar ile Ulaştırma Bakanlığı baş müfettişleri ve hukuk müşavirlerine talep ettikleri ÜDY,

Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü veya ulaştırma bölge müdürlüklerinde en az üç yıl süreyle şube müdürü, bölge müdür yardımcısı unvanı ile görev yapmış olanlar ile Emniyet Genel Müdürlüğünün merkez veya taşra teşkilatında en az üç yıl süreyle trafik ile ilgili bölümlerde daire başkanı veya emniyet müdürü olarak görev yapmış olanlara talep ettikleri ODY,

C) Yüksek Öğretim Kurumlarının sürücü eğitimi veren bölümlerinden mezun olanlara talep etmeleri halinde ilgili SRC, türü Mesleki Yeterlilik Belgesi verilir.

MESLEKİ YETERLİLİK BELGELERİNİN SÜRESİ

Mesleki Yeterlilik Belgesi’nin şekli ve muhtevası Bakanlık tarafından belirlenir. Mesleki Yeterlilik Belgeleri süresiz olarak düzenlenir.

Bakanlık Mesleki Yeterlilik Belgesi sahiplerine, 5 yılda bir; ekonomik, teknolojik ve sosyal gelişmelerin taşımacılık faaliyetlerine yansımaları ve değişen mevzuatı kapsayan bir periyodik eğitim alma zorunluluğu getirebilir.

Bakanlık, gerektiğinde Mesleki Yeterlilik Eğitimi ücretleri konusunda taban ve tavan ücreti belirler.

MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİNİN İPTALİ

Mesleki yeterlilik belgeleri;

a) Ölüm veya vatandaşlık kaydının silinmesi,

b) 15 inci maddedeki belge alma şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi,

c) Sürücüler için 63 yaşının doldurulması hallerinde iptal edilir.

Belge alma hakkı yokken, alabilecek şekilde yanlış ve yanıltıcı olarak verildiğinin ve/veya belgelerde tahrifat yapıldığının tespit edilmesi halinde, ilgili kişilerin yetki belgesi/yeterlilik belgeleri iptal edilir. Gerekli kanuni işlemin yapılması için otuz gün içinde de ilgili Cumhuriyet Savcılığına bildirilir. Buna göre yetki belgesi/yeterlilik belgesi iptal edilenlerin iki yıl geçmedikçe yeni yetki belgesi/yeterlilik belgesi talepleri dikkate alınmaz ve reddedilir.

YETKİ BELGELERİ

Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yetki belgesi alınabilmesi için taşıma işleri işletmecilerinin meslekî saygınlık, malî yeterlilik ve meslekî yeterliliğe sahip olması gerekmektedir.Ayrıca, karayoluyla yük ve yolcu taşımacılığı faaliyetlerinde kullanılan ticari araçlarda çalışan şoförlerin, sürücü mesleki yeterlilik belgesi almaları zorunludur.

BuYönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.

Taşımacılara, yetki belgesinden ayrı olarak taşımalarda kullanılacak taşıtların niteliğini ve sayısını gösteren taşıt belgesi ile taşımacının taşıt belgesinde kayıtlı her taşıt için düzenlenen ve taşıtta bulunması gereken taşıt kartı verilir.

Taşıma işleri işletmecilerinin sayısı, yolcu ve eşya kapasitesi, taşıtların durumu, güvenlik veya benzeri nedenlerle Bakanlık, yetki belgelerinin verilmesinde sınırlamalar ve yeni düzenlemeler getirebilir.

Tehlikeli yük taşıyan taşıtlar ve bunların bağlı olduğu taşımacılar, taşıyacakları yüklerin özelliğine uygun olduğunu gösteren bilgi ve belgelere dayanarak birinci fıkrada belirtilen yetki belgesinden ayrı olarak ilgili mercilerden ayrıca izin almakla yükümlüdürler.

Taşımacılar, taşıma hizmetlerini kabul edilebilir bir neden olmaksızın veya zorunlu haller dışında yapmaktan kaçınamazlar ve taşıma hizmetinden herkesin her zaman yararlanmasını sağlamak zorundadırlar.

Mevzuata uygun taşımacılık faaliyeti yapılması ve yasaklar:

Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşma ve sözleşmelere, Kanuna, bu Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi esastır.

Buna göre:

a) Yapılacak faaliyetin kapsamına uygun bir yetki belgesi alınmadan, muhtevası bu Yönetmelikte belirtilen herhangi bir faaliyette bulunulamaz.

b) Yetki belgesi sahipleri, almış oldukları yetki belgesinin kapsamı dışında faaliyette bulunamazlar.

c) Taşıt belgesine kaydedilmeyen taşıtlar, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde kullanılamaz.

ç) Bir yetki belgesi sahibinin taşıt belgesine sözleşmeli olarak kayıtlı taşıtların sahipleri kendi nam ve hesabına taşıma yapamaz ve gönderenlere/yolculara taşıma faturası veya taşıma faturası yerine geçen belge düzenleyemezler.

d) Yolcu taşımacılığında komisyonculuk yapılamaz.

e) F, G ve H türü yetki belgesi sahipleri kendi nam ve hesaplarına taşıma yapamaz, yaptıramaz ve yolcu bileti veya taşıma faturası düzenleyemezler.

f) H ve R türü yetki belgesi sahipleri; C1 ve K2 yetki belgesi sahipleriyle anlaşma veya sözleşme yapamazlar.

g) Posta Telgraf Teşkilatı İşletmesi Genel Müdürlüğü (PTT)’nün tekelinde bulunan gönderiler, sadece PTT tarafından toplanır ve dağıtılır. Bu gönderiler, yetki belgesi sahipleri tarafından kendi nam ve hesaplarına toplanamaz ve dağıtılamaz.

ğ) Seyahat Acentaları Birliği Kanunu ile Seyahat Acentaları Yönetmeliği hükümlerine göre kurulmuş seyahat acentalığı belgesine sahip olanların, yaptıkları organizasyonlarda verecekleri hizmetlerin kapsamına karayolu taşımacılığını da dahil etmeleri halinde; gerçekleşecek taşıma yurtiçi ise B2 veya D2, uluslararası ise sadece B2 yetki belgesi alarak taşıma yapmaları veya bu taşımaları söz konusu yetki belgesi sahiplerine yaptırmaları şarttır. Aykırı davrananlara idari para cezası uygulanır.

h) Bir taşıt belgesine kayıtlı olmayan taşıtların terminallere, yükleme veya boşaltma noktalarına girişlerine ve çıkışlarına, sınır kapılarından ise çıkışlarına, izin verilmez. Bu durumdaki taşıtlarda bulunan yolcuların ve eşyaların aktarılmasına ise, taşıtlar uygun yerlere alınarak izin verilir.

i) Yetki belgesi sahipleri, almış oldukları yetki belgesi kapsamına giren hizmetlerini, hizmetin ifasını imkânsız kılan yasal mücbir sebepler dışında yapmaktan kaçınamazlar.

Sınırlamalar, kısıtlamalar ve geçici düzenlemeler

Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunanların sayısı, yolcu ve eşya taşıma kapasiteleri ile bu husustaki potansiyel, yetki belgelerinde kayıtlı taşıtların durumu, haksız rekabetin önlenmesi, kamu yararının gözetilmesi, atıl kapasite oluşumunun ve kaynak israfının önlenmesi, güvenlik veya benzeri nedenlerle;

Bakanlık, yetki belgelerinin verilmesi ve/veya sayısında, taşıt sayıları ve/veya kapasitelerinde, taşıma hatlarında veya güzergahlarında sınırlamalar, kısıtlamalar ve/veya belirli bir süreyle sınırlı geçici düzenlemeler yapabilir.

Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerle ilgili piyasadaki ücretlerin; ülke ekonomisi ve/veya kamu yararı aleyhine sonuç vermesi ve/veya aşırı ücret uygulanması ve/veya rekabet ortamının bozulması hallerinde ve gerektiğinde söz konusu faaliyetler için belirli bir süreyle sınırlı taban ve/veya tavan ücret tarifesi uygulaması getirebilir.

Yetki belgesi sahipleri, tehlikeli madde veya tehlikeli atık taşıyan taşıtlarının; taşıyacakları tehlikeli maddenin veya tehlikeli atığın özelliğine uygun olduğunu gösteren bilgi ve belgeler ile Tehlikeli Madde Sorumluluk Sigortası poliçesini ibraz ederek, ilgili mercilerden bu taşımalar için ayrıca izin almakla yükümlüdürler.

Yetki belgesi almanın veya yenilemenin genel şartları

Yetki belgesi almak veya yenilemek için;

a) Gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde olmaları,

b) Tüzel kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş ve Türk Ticaret Siciline tescil edilmiş olmaları,

c) Yetki belgesi talep eden veya yenilemek isteyen;

1) Gerçek kişilerde sahip ve/veya varsa temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,

2) Anonim şirket statüsündeki tüzel kişiliklerde, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür ve temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,

3) Diğer şirket statüsündeki tüzel kişilerde, tüm ortakların ve bu tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin,

4) Kooperatiflerde, yönetim kurulu başkanı ve üyeleri ile kooperatifi temsil ve ilzama yetkili yöneticilerin, kaçakçılık, dolandırıcılık, dolanlı iflas, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, kaçak insan taşımacılığı veya ticareti, hırsızlık, rüşvet suçları ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununa giren suçlardan dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü olmamaları,

ç) Yetki belgesi almak veya yenilemek isteyenlerin;

1) Vergi sistemine kayıtlı olmaları,

2) Merkezi adreslerinin bulunduğu yerdeki ticaret odası veya ticaret ve sanayi odası veya esnaf ve sanatkarlar odası veya ziraat odasından birine kayıtlı olmaları,

3) Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belirtilen özel şartları sağlamaları,

4) Bu Yönetmeliğin 80 inci maddesinde belirtilen yetki belgesi ücretini veya yetki belgesi yenileme ücretini ödemiş olmaları, şarttır.

1)B1, C2, D1, L1, L2, M2, M3, N2, P2, R1, R2 ve T1 türü yetki belgesi talebinde bulunanların, göstereceklerifaaliyet alanlarına uygun en az birer adet üst düzey yönetici ve orta düzey yönetici Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmaları veya bu belgelere sahip kişi veya kişileri istihdam ermeleri,

2) A1, A2, A3, B2, C3, D2, F1, F2, G1, G2, G3, G4, H2, H1, K1, K3, M1, N1, P1,T2 ve T3türü yetki belgesitalebinde bulunanların, gösterecekleri faaliyet alanlarına uygun en az bir adet orta düzey yönetici MeslekîYeterlilik Belgesine sahip olmaları veya bu belgeye sahip kişi veya kişileri istihdam etmeleri,"

Yetki belgesini yenilemek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri süresince, karayolu taşımacılık faaliyetlerinin icrası ile ilgili olarak;

a) Ücret ve çalışma şartlarına,

b) Şoförlerin çalışma ve dinlenme sürelerine,

c) Araçların ağırlık ve boyutlarına,

ç) Yol ve araç güvenliğine,

d) Çevrenin korunmasına,

ilişkin kurallardan (a), (b) ve (d) bentlerine karşı 1 yıllık süre içinde 5 kez; (c) ve (ç) bentlerine karşı aynı aracının 1 yıllık süre içinde 3 kez kusur işlemesinden dolayı idari para cezasına maruz kalmamış olmak sureti ile mesleki saygınlığa sahip olmaları gerekir.

Türkiye’de taşımacılık faaliyetinde bulunacak yabancılara, 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu hükümleri ile bu Yönetmeliğin belirlediği şartları yerine getirmeleri halinde talep ettikleri yetki belgesi verilir.

Yetki belgesi almak ve yenilemek için gerekli belgeler

1. Yetki belgesi almak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin aşağıdaki belgeleri Bakanlığa vermeleri zorunludur:

a) Bakanlıkça hazırlanan ve başvuru sahibi tarafından doldurulan Başvuru Formu.

b) Bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen kişilerin T.C. Kimlik numarası beyanları, adli sicil kaydı belgeleri, temsil ve ilzama yetkili olanların noterden onaylı imza sirkülerleri.

c) Ticaret odaları veya ticaret ve sanayi odaları veya esnaf ve sanatkarlar odaları veya ziraat odalarından birine kayıtlı olduğunu gösteren belge.

ç) Ticaret veya ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı gerçek ve tüzel kişilere ait geçerli unvan, adres, ortaklar, temsil ve ilzama yetkili olan kişiler, sermaye miktarı ve iştigal konusunun yer aldığı ticaret sicili gazetesi/gazeteleri.

d) Esnaf ve sanatkarlar odaları veya ziraat odalarına kayıtlı gerçek kişilere ait geçerli unvan, adres, temsil ve ilzama yetkili olan kişiler, sermaye miktarı ve iştigal konusunun yer aldığı ilgili odadan alınmış belge.

e) Yolcu taşımacılığı yapacakların, taşımada kullanacağı taşıtlara ait Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası ile Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası poliçelerinin aslı.

2. Yetki belgesi almak için müracaat eden kamu kurum ve kuruluşlarından sadece birinci fıkranın (a) ve (e) bentlerinde belirtilen belgeler istenir.

3. B3, C1, D3 ve K2 yetki belgesi talep edenlerden adli sicil kaydı belgeleri ve birinci fıkranın (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen belgeler istenilmez.

4. Birinci fıkranın (e) bendinde istenilen belge, sigorta poliçelerine ilişkin kontrollerin elektronik ortamda yapılabilmesi imkanına bağlı olarak Bakanlıkça istenmeyebilir.

5. Yetki belgesi almak isteyen yabancılardan istenecek belgeler Bakanlıkça bir genelge ile ayrıca belirlenir.

Yukarıdaki belgelerle Bakanlığa başvuranların belgeleri incelenip, Genel ve Özel Şartları sağlayanlara en geç 15 gün içinde incelemesi bitirilip belgeleri verilir.

Yetki belgesi sahiplerinin faaliyetlerinde kullanacağı taşıtlar, yetki belgelerinin eki taşıt belgelerinekaydedilir. Taşıt belgesi ile birlikte taşıt belgesine kaydedilen taşıtların her biri için bir taşıt kartıdüzenlenerek verilir.

Adi ortaklıklara sadece B3, C1, D3 veya K2 yetki belgesi verilir. Yetki belgelerinin süresi 5 yıldır.

Yetki belgesi alanların faaliyete başlama ve ara vermeleri

Yetki belgesi sahiplerinin, yetki belgesinin verilmesinden itibaren 6 ay içinde faaliyete başlamaları şarttır.

Yetki belgesi sahipleri, yetki belgesinin geçerlilik süresi boyunca faaliyetine sürekli olarak 1 yıldan fazlaara veremezler.

Yetki belgelerinin yenilenmesi süreci

Yetki belgesi sahipleri, yetki belgelerinin yenilenmesi için; yetki belgesinin geçerlilik süresinin bitim tarihinin 60 gün öncesinden itibaren Bakanlığa yazılı olarak müracaat edebilirler. Bu durumda belge ücretinin %15’i alınır. Yetki belgesi sahipleri tarafından yetki belgelerinin yenilenmesi için yetki belgesinin geçerlilik süresinin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde müracaat edilmesi halinde ise; yetki belgesi ücreti ödeme tarihindeki geçerli tam ücretin yarısı olarak alınır.

Yetki belgelerinin değiştirilmesi

a) Yetki belgesi sahiplerinin, sahip oldukları yetki belgesini, ücreti daha fazla olan bir yetki belgesi ile değiştirmek istemeleri halinde; talep edilen yetki belgesi için öngörülen şartları sağlamaları ve ücret farkını ödemeleri kaydıyla yetki belgeleri değiştirilir.

b) Yetki belgesi sahiplerinin, sahip oldukları yetki belgesini, ücreti daha az olan bir yetki belgesi ile değiştirmek istemeleri halinde; gerekli şartları sağlayanlara ücret farkının iadesi yapılmaksızın yetki belgeleri değiştirilir.

Yetki belgesi sahibi gerçek kişilerin ölümü halinde kanuni mirasçıları veya onlar adına yetkili olanlar, bu durumu 180 gün içinde Bakanlığa bildirmek zorundadırlar.

Yetki belgeleri, adlarına düzenlenen gerçek veya tüzel kişiler dışında başkaları tarafından kullanılamaz ve hiçbir şekilde devredilemez.

Taşıtlara kısa unvan yazdırma zorunluluğu

A, B, C, D, L, M, N ve P türü yetki belgesi sahipleri, kısa unvanlarını faaliyetlerinde kullanacakları 4 veya daha fazla tekerlekli olan taşıtlarının en az 1 yerine görülebilecek şekilde yazdırmak zorundadırlar.

Taşıtlarda taşıt kartı bulundurma zorunluluğu ve taşıt kartında yer alacak bilgiler

Yetki belgesi sahipleri, taşıt kartlarının asıllarını taşıtlarında bulundurmak zorundadırlar. Taşıt kartları düzenlenirken, taşıt kartına, yetki belgesi sahibinin ticari unvanı, yetki belgesinin türü ve numarası, taşıt kartının geçerlilik süresinin başlangıç ve bitiş tarihi, taşıtın plakası, markası, cinsi, modeli, rengi ve benzeri bilgiler yazılır.

İstisnalar

Yetki belgesi sahipleri; arıza, kaza ve benzeri istisnai hallerde yapacakları taşımacılık faaliyetlerinde diğer yetki belgesi sahiplerinin taşıt belgelerinde kayıtlı özmal taşıtları geçici olmak kaydıyla kullanabilirler. Bu durumu en geç 7 iş günü içinde Bakanlığa yazılı olarak bildirmek zorundadırlar.

P2 yetki belgesi sahipleri, yurt içi yerleşim merkezleri arasındaki taşıma işlerinde, M2 ve M3 yetki belgesi sahiplerinin taşıtlarını da kullanabilirler.

Soğutma tertibatı bulunanlar hariç römork ve yarı römorklarda yakıt deposu bulundurulamaz. Soğutma tertibatı bulunan römork ve yarı römorklarda sadece soğutma tertibatının çalıştırılması için gereken yakıt deposu bulundurulabilir
Terminaller ile ilgili genel kurallar

Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçası ve temel altyapısı olan ve bu Yönetmelik kapsamında şehirlerarası, yurtiçi ve uluslararası alanda faaliyet gösteren yetki belgesi sahipleri ile bunların yolcularına hizmet veren yolcu veya eşya/kargo gönderenlerine/gönderilenlerine hizmet veren eşya/kargo terminalleri, ilgili mahalli idareden gerekli tüm izinler alındıktan sonra, gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından terminal işletmeciliği yetki belgesi almak suretiyle işletilebilirler.

Tarifeli yolcu taşımalarında kalkış ve varışların bir terminalden yapılması esastır. Terminal ve ara duraklar dışında yolcu indirilip bindirilmez.

Sebze ve meyve toptancı hal işletmecilerinin eşya terminali işletmeciliği yetki belgesi almaları zorunludur. Sebze Meyve Hal İşletmecilerinin yetki belgesi zorunluluğu 31/12/2010 tarihine kadar aranmaz.

Yurtiçi ve uluslararası eşya/kargo terminalleri;

Terminallerin en az 2.000 m² alan üzerinde, belediye imar planlarına uygun, yol ağlarıyla bağlantısı olan, varsa belediye altyapısıyla irtibatlandırılmış yoksa bu tür alt yapıları oluşturulmuş, ilgililer için yükleme, boşaltma, depolama, istifleme ve aktarma alanları ile eşya taşımaya mahsus her türlü taşıtın yükleme, boşaltma yapabileceği yanaşma yeri ve park yerinin bulunması, çevrelerinin güvenlik açısından yeterli ihata duvarı veya tel örgü ile çevrilmiş bir alt yapıya sahip olması ve terminale giriş çıkışların karayolu trafiğini olumsuz etkilememesi şarttır.

Bu terminallerde, taşımacıların, gönderenlerin, çalışanların araçları ile ticari taksiler için park yapacakları yeterli bir alan da bulunmalıdır.

Şoförlerde aranacak nitelik ve şartlar

Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde çalışan/çalıştırılan şoförlerin;

a) Taşıtın niteliğine uygun sürücü belgesine sahip olmaları,

b) İlgili mevzuatın öngördüğü mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaları,

c) Büyük otobüs kullananlarının 26 yaşından gün almış olmaları,

ç) 63 yaşından gün almamış olmaları,

d) Bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları, (Şoförlerin her 5 yılda bir psikoteknik belgesi alma zorunluluğu31/12/2010 tarihine kadar aranmaz.)

e) Tehlikeli madde taşıyan taşıtları kullananlarının, ilgili mevzuatın öngördüğü eğitimi aldığını gösteren belgeye sahip olmaları,

f) Uyuşturucu, silah, insan ve gümrük kaçakçılığı ile terör suçlarından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza almamış olmaları şarttır.

D3 veya K2 yetki belgesi alan ve tek araç sahibi olan gerçek kişilerin kendi adlarına tescil edilmiş taşıtı bizzat kendilerinin sürücü olarak kullanmaları halinde; bu kişilerden birinci fıkranın (b), (c), (ç) ve (d) bentlerindeki şartlar aranmaz.

Taşıma Senedi ve Sevk İrsaliyesi

(1) Yurtiçi eşya ve kargo taşımalarında taşıma senedi düzenlenmesi zorunludur.

(2) Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, taşıma senedinde taşımacı, gönderen ve alıcının unvanları, adresleri, iletişim bilgileri, eşyanın cinsi, miktarı, teslim alma ve teslim edilme yerleri, taşıma süresi, taşıma ücreti, taşımacının vergi numarasının belirtilmesi zorunludur.

(3) Yetki belgesi sahiplerinin, yurtiçi eşya taşımalarında ilgili mevzuatın öngördüğü usule göre gönderen tarafından düzenlenmiş sevk irsaliyesini taşıtlarında bulundurmaları zorunludur.

(4) Uluslararası eşya taşımalarında, uluslararası geçerliliği olan belgeler kullanılır ve taşıma senedi düzenlenmesi ve sevk irsaliyesi bulundurma şartları aranmaz. Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşma ve sözleşmelerin hükümleri saklıdır.

Olağanüstü hal ve savaşta taşımanın planlanması

Olağanüstü hal ve savaşta uygulanmak üzere; Bakanlık, ilgili kuruluşlar ve yetki belgesi sahipleriyle işbirliği yaparak olağanüstü hal ve savaşta taşıma hizmetlerinin sürekliliğini sağlayabilmek için gerekli planları hazırlar.

Taşıma hattı ve taşıma güzergahına uyma zorunluluğu

Tarifeli yolcu ve kargo taşımacılığı yapan yetki belgesi sahipleri, belirlenmiş olan taşıma hattı ve taşıma güzergahına yasal mücbir sebepler dışında uymak zorundadırlar.

Hat sayısı

(1) B1 yetki belgesi sahiplerinin özmal koltuk kapasitelerine bağlı olarak tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunabilecekleri hatların sayısı aşağıda belirlenmiştir. Buna göre;

a) 150-200 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 3 adet,

b) 201-300 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 5 adet,

c) 301-400 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 6 adet,

ç) 401-500 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 8 adet,

d) 501-750 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 12 adet,

e) 751-1000 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 15 adet,

f) 1001-1250 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 18 adet,

g) 1251-1500 adet özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara en fazla 20 adet,

ğ) 1501 adet ve üzeri özmal koltuk kapasitesine sahip olanlara sınırsız,

uluslararası ve/veya yurtiçi taşıma hattı verilir.

(2) D1 yetki belgesi sahiplerinin özmal koltuk kapasitelerine bağlı olarak tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunabilecekleri hatların sayısı aşağıda belirlenmiştir. Buna göre;