Ody - Üdy Dersi

TIR MEVZUATI

 

 

 

1. GENEL BİLGİLER

 

"TIR" Fransızca "Transports lnternationaux Routiers" in baş harflerinin birleşmesinden oluşmaktadır ve "Uluslararası Karayolu Taşımacılığı" anlamına gelmektedir.

 

1975 TIR Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak TIR Karnesi himayesinde eşya taşınması olarak tanımlanabilir. Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komisyonu (UN/ECE) himayesinde Kasım 1975'te bir gözden geçirme konferansı gerçekleştirilerek, 1978'de yürürlüğe girmiş olan 1975 TIR Sözleşmesi oluşturuldu.  O tarihten günümüze, TIR Sözleşmesi uluslararası karayolu taşımacılığının, sadece Avrupa ve Ortadoğu' da değil aynı zamanda Afrika ve Latin Amerika gibi dünyanın diğer bölgelerinde de kolaylaştırılmasına katkıda bulundu.

 

 

Kombine taşımacılığın ortaya çıkışıyla birlikte günümüzde, TIR Rejiminin artık sadece karayolu taşımacılığını değil, tüm taşımacılık operasyonlarından en az birinin kara yoluyla olması şartı ite demiryolları, dahili suyolları ve hatta deniz taşımacılığını da kapsayacak şekilde genişlediği söylemek mümkündür.

 

 

KAPSAM

 

TIR taşımasının başlangıç ve bitişi arasındaki yolculuğun bir kısmı karayolu ile yapılmak şartı ile, bir Akit Tarafın (ülkenin) hareket noktasındaki Gümrük idaresinden, bir diğer veya aynı Akit Tarafın (ülkenin) varış noktasındaki Gümrük idaresine bir veya daha fazla sınır arasında aktarma edilmeksizin karayolu taşıtları ya da taşıt dizileri ile veya konteynerlerle eşya taşınmasıdır.

 

Gümrük Transit Sistemi, uluslararası ticarette mal hareketini Gümrük mühürü altında mümkün mertebe kolaylaştırmak amaçlı planlanmış olup, gerekli gümrük güvenliğini sağlar ve bunu transit ülkelere garantiler. Böyle bir sistemin elverişli bir şekilde işleyebilmesi için sözkonusu formalitelerin ne gümrük idareleri için çok ağır ne de taşımacılık operatörleri ve acenteler için çok karmaşık bir yapıda olmaması gerekir.  Dolayısıyla, gümrük idareleri ihtiyaçları ve taşımacılık operatörleri ihtiyaçları arasında bir ihtiyaçlar dengesikurulmalıdır.

 

TIR sistemi,  taşımacılık operatörlerinin karşılaştıkları güçlükleri azaltmak, aynı zamanda, gümrük idarelerine geleneksel ulusal prosedürlerin yerine uluslararası kontrol sistemlerinin kullanılması olanağı sunmak, her devletin malların nakli esnasındaki gelirini etkin olarak korumak amaçlarına dönük olarak tasarlanmıştır.

 

 

 

AVANTAJLARI

 

♦    Gümrük İdaresi Açısından

♦    Ulusal Prosedüre Gereklerini Azaltır.

♦        Mühür ve Dış Koşul Muayenesi ile Yetinilir.

♦        İş Gücü Gereksinimi azdır.

♦        Ulusal Garanti ve Dokümantasyona Gerek Olmaması.

♦    TIR Karnesi -Tek Belge'nin yeterli olması.

 

 

Nakliyeciler Açısından

♦        Sınırlarda minimum engelleme.

♦        Ulusal prosedür uygulanmasında yaşanacak gecikmeleri azaltır.

♦        Maliyeti azaltır.

♦        Konteynerler için de kullanılabilir.

♦        Gümrük Kontrollerinden kaynaklanan engelleri kaldırır.

 

 

 

Ticaret Erbabı Açısından

♦        Gecikmeleri azaltır.

♦        Maliyeti azaltır.

 

 

TEMEL HUKUKİ KAYNAKLAR

TIR Sisteminin ülkemizde uygulanan temel hukuki kaynakları ve bu hukuki kaynakların Resmi Gazetede yayımlanma tarihleri aşağıda gösterilmiştir.

 

 

■                1959 TIR Sözleşmesi

■                            65/5191 (22.12.65/12183 RG)

 

■                1975 TIR Sözleşmesi

■                            85/8993 (31.03.85/18711 RG)

♦        99/12863 (06.06.99/23717 RG)

♦        2001/3005(19.10.01/24558 RG)

♦        2002/4858 (17.11.02/24939 RG)

 

■                TIR Yönetmeliği

                         ♦    93/4207 (16.04.1993/21554 RG)

 

■                TIR Tebliği

                        ♦    23.01.2002 / 24649 RG

 

                        ♦    07.01.2003 / 24986 RG

 

                        ♦    29.04.2004 / 25447 RG

 

 

 

COĞRAFİ KAPSAM

 

 

68 Akit Taraf

 

1975 TIR SÖZLEŞMESİNİN UYGULANDIĞI ÜLKELER :

 

Almanya
Arnavutluk
Avusturya
Azerbaycan
Belçika
Beyaz Rusya
Bulgaristan
Çek Cumhuriyeti
Danimarka
Ermenistan
Estonya
Fas
Finlandiya
Fransa
Gürcistan
Hırvatistan
Hollanda
İngiltere
Iran
İrlanda
İspanya
İsrail
İsveç
İsviçre
İtalya
Kazakistan
Kıbrıs
Kırgızistan
Kuveyt
Letonya
Litvanya
Lübnan
Lüksemburg
Macaristan
Makedonya
Malta
Moldova
Moğolistan
Norveç
Özbekistan
Polonya
Portekiz
Romanya
Rusya Federasyonu
Sırbistan ve Karadağ
Slovakya
Slovenya
Suriye
Tacikistan
Türkmenistan
Tunus
Türkiye
Ukrayna
Ürdün
Yunanistan

 

 

 

 

SÖZLEŞMEYE TARAF ANCAK UYGULAMAYAN ÜLKELER

Avrupa Birliği
ABD
Afganistan

Bosna Hersek
Cezayir
Endonezya
Kanada
Kore
Şili
Uruguay
 

■        Çin (Henüz Sözleşmeye taraf değil)

■        Pakistan (Henüz Sözleşmeye taraf değil)

■        Hindistan (Henüz Sözleşmeye taraf değil)

 

TIR Sözleşmesini imzalayan 68 akit taraf bulunmaktadır. Bunların arasında Avrupa Birliği de yer almaktadır. Ancak, TIR Sözleşmesini imzalamış bir ülkede TIR Sisteminin uygulanabilmesi için o ülkeninKefil Kuruluşunun TIR Sözleşmesinin Ek 9 Bölüm 1'de belirtilen şartlara göre yetkilendirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde kefil kuruluşunu en son yetkilendiren ülkeler ise Malta, Tacikistan ve Moğolistan' dır. Sistem AB'nde de uygulanmaktadır. Bunun haricinde kalan, yani Sözleşmeyi imzalamış olmasına rağmen, herhangi bir kefil kuruluşunun yetkilendirilmediği 11 ülke bulunmaktadır. Bu 11 ülke yukarıda belirtilmiştir.

 

Özellikle AB'nin genişleme süreci ile birlikte TIR Sisteminin uygulama alanı doğuya doğru genişlemektedir.  Özellikle Çin ile görüşmeler giderek artmaktadır. Çin'in de TIR Sözleşmesini imzalayarak sisteme girme çalışmaları devam etmektedir.

 

 

 

TEMEL KURUMLAR VE İDARİ YAPI

1975 TIR Sözleşmesini kaleme alanların yasal metne, Açıklayıcı Notlar sunmak yoluyla, yorum getiriyor olmaları 1975 TIR Sözleşmesinin düzgün işleyişinin en önemli sebebidir. Sözleşmenin tamamlayıcı parçası olan bu Açıklayıcı Notlar Sözleşmenin bir kısım hükümlerini ve Eklerini yorumlar ve TIR Sisteminin günlük işleyişi için bir takım uygulamalar önerir ve açıklar.

 

Açıklayıcı Notlar, Sözleşmenin hükümlerini değiştirmez, ancak içeriğini anlamını ve kapsamını daha kesin ve daha net bir hale getirir. Açıklayıcı Notların TIR İdari Komitesince onaylanmasına vekesinleşmesine müteakip, bu hükümlerin akit tarafların ulusal mevzuatına aktarılması ve uygulanması zorunluluğu bulunmaktadır.

 

Açıklayıcı Notların yanı sıra "Yorum Notları" da Sözleşme Hükümlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Ancak Yorum Notlarının ulusal mevzuata aktarılması zorunluluğu bulunmamaktadır.

Günümüzde çok hızlı teknolojik değişiklikler olmakta, Sözleşme hazırlandığı 1975 senesinde olmazsa olmaz olarak nitelendirilen olguların günümüzde geçerliliğini dahi yitirmesi mümkün olmaktadır.  Bu sadece Gümrük tekniklerini değil, taşıt ve konteyner yapımı ve gümrük kaçakçılığı tekniklerini de etkilemiştir. Buna ek olarak kaçak getirilen mallar, bilhassa uyuşturucu, giderek daha pahalı olmakta,  kaçakçıların yararına çok daha ayrıntılı kaçakçılık teknikleri gelişmektedir.

 

 

Bu gelişmelerle TIR Sistemi ve TIR Sözleşmesi bir yasal baz oluşturması itibariyle devamlı güncel tutulmalıdır. Bu görev 1975 TIR Sözleşmesi İdari Komitesine ve Cenevre' deki Birleşmiş MilletlerAvrupa Ekonomik Komisyonu' na verilmiştir. (UN/ECE)

 

 

TIR İdari Komitesi

TIR idari Komitesi Sözleşme'nin bütün akit taraflarından oluşmakta olup, Sözleşmenin en üst merciidir. Genellikle senede iki defa Sözleşmedeki değişiklik taleplerini onaylamak,  tüm ülkelerin yetkili makamlarına ve ilgili uluslar arası organizasyonlara sistem işleyişi üzerine görüş alışverişinde bulunma fırsatı vermek için Cenevre'de UN/ECE'nin himayesinde toplanır.

 

 

 

Taşımacılıkla İlgili Gümrük Sorunları Çalışma Grubu (WP.30)

TIR İdari Komitesi çalışmaları Taşımacılıkla ilgili Gümrük Sorunları Çalışma Grubu (WP.30) tarafından desteklenir ve genellikle bu grup tarafından hazırlanır. Senede iki ya da üç defa Cenevre'de toplanır.

 

Çalışma Grubu'na katılım tüm Birleşmiş Milletler Devletlerine ve ilgili uluslararası organizasyonlara açıktır. Çalışma Grubu düzenli olarak, Sözleşmenin belirli hükümlerine dair yorumlar getirir. Bu yorumları Sözleşmenin akit taraflarına yasal yükümlülükler getirmez.  Bununla birlikte, TIR Sözleşmesi'nin yorumu, uyumlu hale getirilmesi ve uygulanması açısından büyük çoğunluğunu akit tarafların ve TIR Sistemi'nin temel kullanıcılarının temsil ettiği Çalışma Grubu'nun fikir birliğini yansıtıyor olması itibariyle önem taşımaktadır.

 

 

TIR Yürütme Kurulu (TIRExB)

TIR Yürütme Kurulu Sözleşmenin akit tarafları tarafından 1999 senesinde kurulmuştur. Amacı TIR Sözleşmesi'nin uygulanmasında Gümrük Makamlarının uluslararası işbirliğini geliştirmek ve TIR Sistemi'nin ve uluslar arası garanti sisteminin uygulanmasına destek sağlamak ve yönetmek için hükümetler arası denetim mercii yaratmaktır. İki ofis yılı süresince Sözleşmeye taraf olmuş Hükümetler tarafından kişisel kapasitelerine göre seçilmiş 9 üyeden oluşmaktadır.

 

TIRExB 'nin başlıca görevleri; TIR Karnelerinin merkezileştirilmiş basım ve dağıtımını denetlemek, uluslar arası garanti ve sigorta sistemi operasyonunu gözetmek, Gümrükler ve diğer Devlet makamları arasındaki istihbaratı akit ülkeler arasında koordine etmekte ve geliştirmektedir.

 

TIRExB' nin kararları ufak bir sekretarya tarafından asiste edilen TIR Sekretaryası tarafından icra edilir. TIRExB'nin çalışmaları bugüne değin işlem gören TIR Karnelerinden kesilen miktarlar ile finanse edilmektedir.

 

 

 

TIR İletişim Grubu

TIR İletişim Grubu, UN/ECE Taşımacılıkla ilgili Gümrük Soruları Çalışma Grubu (VVP.30) tarafından UN/ECE'ye üye devletler arasında, TIR Sözleşmesi'nin akit tarafları ve ilgili sivil toplumkuruluşları arasında, TIR Sistemi'nin uygulanmasında gerçekleşen yeni ve acil sorulara cevap vermek, TIR Sözleşmesi'nin ulusal düzeyde uygulanmasına ve uluslar arası uyum getirmesini sağlamak için, danışmanlık mekanizması sağlamak üzere kurulmuştur.

 

 

TIR İletişim Grubu TIR Sözleşmenin 1999 senesinde gözden geçirilmesi prosedürlerini de koordine etmiş ve doğrudan Taşımacılıkla ilgili Gümrük Soruları Çalışma Grubu'na (VVP.30) rapor vermiştir.

 

 

 

BAZI TANIMLAR

TIR Taşımacılığı: TIR Sözleşmesi ile saptanan TIR rejimi altında eşyaların bir hareket noktasındaki Gümrük idaresinden bir varış noktasındaki Gümrük idaresine taşınmasını,

 

 

TIR İşlemi: TIR taşımacılığının, bir akit ülkenin hareket veya giriş (yol boyu) Gümrük idaresi ile varış veya çıkış (yol boyu) Gümrük idaresi arasında gerçekleştirilen kısmını,

 

 

Bir TIR İşleminin Başlaması: Karayolu taşıtının, taşıt dizisinin veya konteynerin yükü ve bu yüke ilişkin TIR karnesi ile birlikte kontrol amacıyla hareket veya giriş (yol boyu) Gümrük idaresine sunulması ve TIR Karnesinin Gümrük idaresince kabul edilmesini,

 

 

Bir TIR İşleminin Sona Ermesi: Karayolu taşıtının, taşıt dizisinin veya konteynerin yükü ve bu yüke ilişkin TIR karnesi ile birlikte kontrol amacıyla varış noktası veya yol boyu çıkış noktasındaki Gümrük idaresine sunulmasını,

 

 

Bir TIR İşleminin İbrası: TIR işleminin bir Akit Tarafın Varış Noktası Gümrük idaresine eşyanın tam ve eksiksiz olarak teslim alınması veya çıkış gümrüğünden çıkış yapmasına müteakip TIR karne giriş-çıkış yaprakları veya veri bilgileri karşılaştırılarak çakıştırılması suretiyle yerine getirilmesini,

Taşıt Dizisi: Karayolunda, bir ünite olarak hareket eden bağlı taşıtları,

 

 

Konteyner: taşıma işlerinde kullanılan (büyük sandık, müteharrik sarnıç veya benzerleri) ve,

-   içine eşya konmak üzere bir kompartıman teşkil edecek şekilde, kısmen veya tamamen kapalı,

-   devamlılık niteliğine sahip olup, bu nedenle de bir çok defa kullanılabilecek şekilde sağlam,

-   yol boyunca aktarmaya gerek göstermeksizin, bir veya daha fazla sayıda taşıt tarafından eşya naklini kolaylaştıracak şekilde özel olarak yapılmış,

- bir taşıttan diğerine bağlanması sırasında manevraya müsait bir şekilde yapılmış,

-   kolayca yüklenecek ve boşaltılacak şekilde yapılmış,

-   iç hacmi en aşağı bir metreküp olan araçları,

 

 

Hareket Gümrük İdaresi: Yükün tamamı veya bir kısmı ile ilgili TIR taşımacılığının başladığı yerdeki Akit Taraflardan birine ait gümrük idaresini,

 

 

Yol Boyu Gümrük İdaresi: Bir karayolu taşıtının, taşıt dizisinin veya konteynerin bir TIR taşımacılığı sırasında giriş yada çıkış yaptığı Akit Taraflardan birine ait gümrük idarelerini,

 

 

Varış Gümrük İdaresi: Yükün tamamı veya bir kısmı ile ilgili TIR taşımacılığının sona erdiği yerdeki Akit Taraflardan birine ait gümrük idarelerini,

 

 

Giriş Gümrük İdaresi: TIR karnesi himayesinde eşya taşıyan taşıtın, Akit Taraflardan birinde uğradığı ilk gümrük idaresini,

 

 

 

Çıkış Gümrük İdaresi: TIR karnesi himayesinde eşya taşıyan taşıtın, Akit ülkeden çıkışta uğradığı son
gümrük idaresini,    

 

 

Ağır veya Havaleli Eşya: Ağırlıkları, boyutları veya nitelikleri bakımından, kapalı bir karayolu taşıtı ile taşınamayan, yükün özelliği itibariyle gümrük idaresi tarafından taşıma için kolayca bölünmesine imkan olmadığı (bölünemez yük) kanaatine varılan, yüklü durumdaki ölçü ve ağırlıkları, dolayısıyla özel yük taşıma izin belgesi ile karayolunda taşınması mümkün olan her türlü eşyayı,

 

 

Eşyanın Gümrük Mührü Altında Taşınması İçin Karayolu Taşıtı Onay Belgesi : Karayolu ile uluslararası eşya taşımacılığı yapan taşıtların TIR Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak imal edildiğini gösterir, Gümrükler Başmüdürlükleri tarafından yetki verilen Gümrük idarelerince "iki yıllık" süreyle geçerli olarak verilen belgeyi,

 

 

TIR Karnesi Hamili: Sözleşme'nin ilgili hükümlerine uygun olarak kendisine TIR karnesi verilen ve hareket Gümrük idaresinde eşyayı TIR rejimine tabi tutma isteğini belirten bir TIR karnesi formunda adına beyanda bulunulan kişi anlaşılır. TIR karnesi hamili, karayolu taşıtının, taşıt dizisinin veya konteynerin yükü ve bu yüke ilişkin TIR karnesi ile birlikte hareket Gümrük idaresine, yol boyu Gümrük idaresine ve varış Gümrük idaresine sunulmasından ve Sözleşme'nin diğer ilgili hükümlerine tam olarak uyulmasından sorumludur.

 

 

TEMEL İLKELER

TIR Rejimi  5 temel şartı içermektedir. Bunlar TIR gümrük transit sisteminin 5 temel ilkesidir. Bu ilkeler;

 

1. Taşıtların ve Konteynerlerin Uygunluğu:

Mallar güvenli taşıt ve konteynerlerde taşınmalıdır.

 

2. Uluslar arası Garanti Sistemi: Seyahat süresince, gümrük vergisi ve vergi riskleri uluslararası geçerliliği olan garanti kapsamında olmalıdır.

 

3. TIR Karnesi: Malların nakli yüklemenin yapıldığı ülkeden itibaren kullanılmaya başlanan,  uluslararası geçerliliği olan bir TIR Karnesiyle yapılmalı ve bu belge yükleme boşaltma yapılan ve transit geçilen ülkelerde gümrük kontrol belgesi olarak kullanılmalıdır.

 

4. Gümrük Kontrollerinin Uluslararası Kabulü: Hareket noktasındaki yetkili makamlarca yapılan gümrük kontrolleri ve muayeneleri transit ve varış ülkeleri tarafından da kabul edilmelidir.

 

5. TIR Sistemine Kontrollü Giriş: TIR sistemine giriş için:

—      TIR Karnesi dağıtımı yapmak için ulusal birliklere,

—      TIR Karnesi kullanmak için gerçek ve tüzel kişilere,

Ulusal makamlar tarafından yetki verilmelidir. Ulusal Makamlar genellikle akit ülkelerin gümrük idareleridir.

 

 

 

TAŞITLARIN VE KONTEYNERLERİN UYGUNLUĞU

Güvenlikle ilgili olarak TIR Sözleşmesi malların, gümrük mührü vurulduktan sonra içerisine erişim olmayacak şekilde yapılmış karayolu taşıtları ve konteynerlerde ve her türlü değişikliğin kolaylıkla görülebileceği şekilde taşınmasını şart koşar.

 

 

Bu amaç doğrultusunda, Sözleşme yapım ve uygunluk'prosedürlerine ilişkin standardlar koyar ve mallar ancak ve ancak karayolu taşıtı ya da konteynerin yükleme bölümü bu standartlar doğrultusunda olduğu, onaylanmışsa TIR Karnesi kapsamı altında taşıma yapılabilir. 

 

Şayet bir konteyner ya da bir yükleme bölmesi Sözleşmenin gerekliliklerini karşılıyorsa, konuyla ilgili kurulması gereken ulusal uygunluk ya da' tetkik makamları karayolu taşıtları için "Uygunluk / Onay Belgesi" adında bir belge, konteynerler için ise "Uygunluk Plakası" verir. Bu belge firmanın veya taşıtın kayıtlı olduğu ildeki Gümrükler Başmüdürlüğü'nce yetkilendirilen Gümrük Müdürlüklerince verilir.

 

 

Gümrük Mühürü Altında Yapılan Uluslararası Taşımacılık İçin Karayolu Taşıtlarına Uygulanacak Teknik Şartlara İlişkin Kurallar

Gümrük mühürü altında yapılan uluslararası taşımacılık için onay, yükleme bölmelerinin yapım ve teçhizi aşağıda belirtilen tarza uygun olan taşıtlara verilebilir:

• Gümrük mühürü bozulmadan veya belirli iz bırakmadan mühürlü kısımdan hiçbir eşyanın çıkarılmayacak veya içine konulamayacak olan taşıtlar,
• Gümrük mühürünün kolay ve etkili bir şekilde tatbik edilebileceği taşıtlar,
• Eşyaların saklanabileceği hiçbir gizli bölmesi olmayan taşıtlar,
• Eşya taşımaya elverişli bölmelerine gümrük kontrolü için kolaylıkla erişilebilen taşıtlar.

 

 

Karayolu taşıtlarının TIR Sözleşmesi hükümlerindenyararlanabilmeleri için Sözleşmenin 2 sayılı ekinde öngörülen yapılış tarzı ve teçhizata ilişkin şartlara sahip olmaları ve 6 sayılı ekinde belirtilen yöntem uyarınca kabul edilmeleri gerekir.

 

Karayolu ile Uluslararası Eşya Taşımacılığı yapan taşıtların TIR Sözleşmesinde belirtilen teknik şartlara haiz olduğunu gösteren "Karayolu Taşıtı Onay Belgesi", bu belgeyi veren ülkenin dilinde ve Fransızca veya İngilizce basılıdır.

 

Müsteşarlıkça (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) kayıtlı taşıtlara ilk defa Onay Belgesi talep ediliyorsa; söz konusu belge, firma veya taşıtların kayıtlı olduğu yerdeki Gümrükler Başmüdürlüğünceyetkilendirilmiş Gümrük idareleri tarafından tanzim edilerek onaylanıp 2 yıl geçerli olmak üzere verilir.

 

Akit Taraflar öngörülen şartlara sahip olmayan karayolu taşıtları ve konteynerlerle ilgili uygunluk belgelerini geçerli saymayabilirler. Bununla beraber Akit Taraflar tesbit edilen noksanlıklar önemsiz olduğu ve kaçakçılık tehlikesi yaratmadığı takdirde taşımayı geciktirmekten kaçınırlar.

 

 

Karayolu Taşıtı Onay Belgesi Verilecek Taşıt ve Römorklar

1. a)       Kamyonlar,
2. b)      Özel amaçlar için kullanılan taşıtlar, (soğuk hava tertibatı, sarnıçlı, tecritli, tanker v.s. gibi)
3. c)       Brandalı taşıtlar,
4. d) Römork ve yarı römorklar, için Onay Belgesi verilir.

 

Gümrük İdarelerince Onay Belgesi verilirken; Gümrük Müdürü Başkanlığında oluşturulacak komisyon tarafından, taşıtın TIR Sözleşmesinin 2 sayılı ekinde öngörülen yapılış tarzı ve teçhizata ilişkin şartlara sahip olup olmadığı kontrol edilerek uygun olduğunun anlaşılması halinde sözleşmenin 6 sayılı ekinde yer alan hükümleri de dikkate alınarak 3 nüsha olarak düzenlenir. Onay Belgesineverilecek numara Onay Belgesi müracaatının girdiği evrak kayıt numarası olarak belirlenmelidir.

 

 

Düzenlenen Onay Belgelerinin;

Bir nüshası taşıtın bağlı olduğu firmaya verilir,

 

Bir nüshası firmanın müracaat dilekçesinde de belirttiği, TIR işlemlerini yürüttüğü Odaya resmi yazı ile gönderilir.

 

Bir nüshası da Onay Belgesini veren komisyon  tarafındandüzenlenecek tutanakla birlikte Gümrük idaresinde ilgili firma adına açılan dosyasında saklanır.

 

Ayrıca, her taşıtın "Ön, arka, sağ ve sol" cephelerinden çekilmiş 18cmx24 cm ebatlarında ikişer adet fotoğrafı tasdik edilerek bunlardan bir takımı firmaya verilir, bir takımı da dosyada saklanır.

 

Onay Belgelerini düzenleyen Gümrük idareleri tarafından bağlı bulunduğu Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne bilgi verilir.Yetkili gümrük idareleri, yeni düzenledikleri onay belgeleri ile ilgili bilgileri 6 ay içinde ilgili Ticaret Odasına bildirerek Ticaret Odası kayıtları ile uygunluğunun teyidini isterler.

 

 

 

Onay Belgesi ile İlgili Diğer Hususlar

• Müsteşarlıkça (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) tezkiyesi yapılarak genelge ile teşkilata duyurulan firmalar dışındaki firmaların taşıtlarına Onay Belgesi verilmez.
• Çekiciler ve ağır veya havaleli eşya taşıyan karayolu taşıtları için Onay Belgesi aranmaz.
• Tezkiyesi iptal edilen firmalar adına düzenlenen Onay belgeleri de iptal edilir. Ayrıca, daha önce verilmiş onay belgeleri iade edilip iptal edilmedikçe aynı taşıt için başka bir firma adına yeni bir Onay Belgesi verilmez.
• Firma değişikliği nedeniyle yeni onay belgesi almak için müracaat edildiğinde; taşıt için önceki firma tarafından alınmış ve iptal edilmemiş olan onay belgesinin de ilgili gümrüğe iptal edilmesi için sunulması gerekir. Ancak bunun sağlanamayacağı veya daha önce taşıtın onay belgesi bulunmadığı beyan ediliyor ise, önceki firmadan alınmış bir yazı, bu da yok ise usulüne uygun bir taahhütname alınarak talep karşılanır.
• Firma değişikliği ve tezkiye iptali nedeni ile iptal edilen onay belgeleri konusunda ilgili Ticaret Odasına bilgi verilir.
• Süresi biten Karayolu Taşıtı Onay Belgelerinin yenileme talepleri aracın o anda bulunduğu yetkili   Gümrükidaresi         tarafından karşılanır. Yapılan işlem ilk onay belgesinin verildiği Gümrük İdaresi ile bir önceki yenilemeyi yapan Gümrük idaresine de bildirilir.

 

Karayolu taşıtı Onay Belgelerinin geçerlilik süreleri belirlenirken C2 yetki belgesi ve bunun gibi belgelerin geçerlilik süreleri dikkate alınmaz.

 

Yetkili Gümrük İdarelerince düzenlenen Onay Belgelerinin geçerlilik sürelerinin bitimine azami 30 gün kala yapılan müracaatların değerlendirmeye alınması ve herhangi bir eksiklik bulunmadığının tespiti halinde eski belgelerin iptal edilerek yenilerinin düzenlenmesi suretiyle onaylanır.

 

Onay belgelerinin süresi dolmamasına karşın; kayıp, çalınma veya kullanılmayacak şekilde tahrip olması nedenleriyle yeniden onay belgesi alınmak üzere müracaat edilmesi halinde, çalınmada; Emniyet veya Adli Makamlardan alınacak belgelerle, kayıp veya tahrip olma durumunda ise, gazete ilanı ile belgelendirilmek şartıyla ilgili Gümrük idarelerinde teşekkül eden firmaya ait mevcutdosyasında muhafaza edilen onay belgesindeki bilgiler kontrol edilerek önceki süresi geçerli olmak üzere yeni onay belgesi verilir.

 

Onay belgesinin gerçeğe aykırı (sahte) olarak tanzim edildiğinin ya da üzerinde tahrifat yapıldığının tespit edilmesi halinde söz konusu onay belgesi iptal edilir. Aynı taşıta usulsüzlüğün tespit edildiği tarihten itibaren 6 ay süre ile onay belgesi verilmez. Ayrıca sahte belge düzenlemek veya resmi evrak üzerinde tahrifattan dolayı yasal işlem yapılması için. Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusundabulunulur.

 

Yolculuk sırasında süresi dolan Onay Belgeleri, o yolculuğun sonuna kadar geçerli olarak kabul edilir.

 

 

ULUSLARARASI GARANTİ SİSTEMİ

TIR Transit rejiminin ikinci temel unsuru ise Uluslararası Garanti Sistemi'dir. Bu sistem, transit operasyonları sırasında oluşabilecek gümrük vergi ve resim risklerinin TIR Taşımacılık Operatörüne ulaşılamadığı veya ondan tahsil edilemediği durumlarda, bu riskin ulusal kefil kuruluş tarafından karşılanması üzerine tasarlanmıştır.

 

Bir ülkede taşımacılık sektörünün çıkarlarını temsil eden ve o ülkenin Gümrük idaresi tarafından yetki verilmiş her kefil kuruluş, söz konusu ülke topraklarında TIR Taşımacılık operasyonu esnasında, herhangi bir uygunsuzluk yüzünden oluşan her türlü gümrük vergi ve resimleri için ödeme yapmayı garanti eder.  Bu ulusal kefil kuruluş, bizzat kendisi tarafından ya da başka bir ülkedeki yetkili kuruluş tarafından dağıtılan TIR Karnesi himayesinde ulusal ve yabancı taşıyıcıların vergi ve resimlerinin ödenmesini garanti eder.

 

Tüm ulusal kefil kuruluşları TIR ülkelerinin tamamını birleştiren bir garanti zinciri oluştururlar. Günümüzde en iyi işleyen garanti zinciri, dünyanın her yerinde kara taşımacılık

 

Detaylı bilgi almak için :   0 532 208 97 82