Ody - Üdy Dersi

ULAŞTIRMA KORİDORLARI VE GÜZERGÂHLAR

 

ANADOLU'NUN İPEK YOLLARI 

Milattan sonraki ilk yüzyıllarda, Romalılar zamanında, seyahat olgusu neredeyse bugünkü düzeyine ulaşmıştı. Kuzey Denizi'nden Sahra'ya, Atlas Okyanusu'ndan Tuna nehri kıyılarına ve Mezopotamya'ya kadar üç kıtada, ünlü "Via Appia" gibi yaklaşık 90.000 kilometreyi bulan çift şeritli bulvarlar, 200.000 kilometre uzunluğunda Arnavut kaldırımı ve bazalt döşeli yollar, geçitler, viyadükler ve tünellerden oluşan bir yol şebekesi kurulmuştu. Yer ve mesafe belirten mil taşları ve yol levhaları, 30–40 kilometrede bir yolcuların konakladıkları hanlar, düzenli gemi hatları, günümüzün seyahat acentelerinin ilk ataları olan "seyahat danışma büroları" bulunuyordu. Hatta yollar, kentler, mesafeler, kıyılar, limanlar, demir atılabilecek yerler, içme suyu kaynakları, çeşitli halkların gelenekleri, lokantalar gibi seyyahlar için gerekli tüm bilgileri içeren ve ilk haritaların temelini oluşturan güzergâh haritaları bile vardı. 4. ve 5. yüzyıllarda, Roma İmparatorluğu'nun çöküşüyle birlikte yok olan bu olağanüstü seyahat sisteminin düzeyine 19. yüzyıla değin ulaşılamadı.

 

Anadolu'da İpek Yolu:

 

Kuzeyde: Trabzon, Gümüşhane, Erzurum, Sivas, Tokat, Amasya, Kastamonu, Adapazarı, İzmit, Istanbul,

                 Edirne;

Güneyde: Mardin, Diyarbakır, Adıyaman, Malatya, Kahramanmaraş, Kayseri, Nevşehir, Aksaray, Konya,

                 Isparta, Antalya, Denizli merkezlerini izlemektedir.

Ayrıca, Erzurum, Malatya, Kayseri, Ankara, Bilecik, Bursa, İznik, İzmit, Istanbul güzergâhının da kullanıldığı bilinmektedir.

 

Kuzey ve Güney güzergâhlarında bulunan Sivas ile Kayseri bağlantısıyla oluşan Antalya-Erzurum güzergâhının uzantısı, Anadolu'yu Iran ve Türkmenistan'a bağlamaktadır.

 

Bu ticaret aksında, karayolunun yanı sıra deniz yolu da kullanılmış olup, Karadeniz'de Kuzeyden gelip Batum üzerinden Trabzon, Samsun, Sinop, Istanbul, Bursa, Gelibolu, Venedik; Akdeniz'de Suriye üzerinden Antakya, Antalya, Izmir (Foça), Avrupa hattını izlemektedir.

 

14. yüzyıldan sonra, Osmanlılar döneminde de önemini sürdüren İpek Yolu, Yeni Çağda yapılan kesifler sonucu canlılığını yitirmeye başlamıştır.

 

Meslekleri gereği sürekli uzun yolculuklar yapan ortaçağ tacirleri, güvenlik nedeniyle genellikle büyük guruplar oluşturarak seyahat etmeyi tercih ederlerdi. Zamanla, Venedik, Cenova, Marsilya, Anvers, Londra, Lizbon gibi kentlerde toplanmaya ve işlerini bu merkezlerden yönetmeye başladılar.

 

Yeni deniz rotaları, birbirlerine çok uzak ülkeler arasında çeşitli ilişkilerin kurulmasına ve ticaret ağının dünya çapında genişlemesine neden oldu. Lizbon ve Sevilla gibi dünyaya açılan şehirler, Venedik gibi eski ticaret merkezlerinin yıldızlarını söndürdüler. Ticaret, Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladı, bilinmeyen yerlerin keşfini ve Amerika'ya yerleşimi hızlandırdı. Bin tonluk ağır ticaret gemileri, Avrupalı tacirlerin mallarını okyanuslarda taşıyorlardı. Hindistan deniz rotasının çizilmesi, Amerika'nın keşfi ve dünyanın çevresinin dolaşılması, kapitalist temellere dayanan yenidünya düzeniyle birlikte, siyasal ve toplumsal alanda köklü değişimlerin yaşandığı bir çağın başlangıcını belirliyordu.

 

TİCARET YOLLARININ GEÇMİŞİ

 

Balkanlardaki Yollar

 

Rusya'dan gelen sağkol :

 

Viyana'dan gelen orta kol  :

 

Antik Roma'nın via Egnatia'sını izleyen sol kol :

 

ASYA-AVRUPA TİCARETİNDEKİ GÜZERGÂHLAR

 

1.Güzergâh: Doğu Akdeniz – Cenova - Orta ve Kuzey Avrupa

 

2.Güzergâh: Karadeniz-İstanbul-Ege

 

3.Güzergâh: İzmir-Selanik-Viyana-Hamburg

 

4.Güzergâh: Karadeniz-Tuna-Viyana

 

20. Yüzyılın Ulaştırma Koridorları ve Güzergâhları

 

1980'lerin sonunda Berlin Duvarının yıkılışı ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte başlayan süreç içerisinde Avrupa Birliği (AB) kendisini yeniden konumlandırma ihtiyacını hissetti. Bu konumlandırma perspektifinde, öncelik ticaretin serbestleşmesi ve siyasi nüfuz alanını genişletme amacını taşıyan Doğu ve Güney Avrupa ile bütünleşme politikası oldu. Taşıma altyapı yatırımları bu yeni dönemin katalizörü olarak değerlendirilirdi. AB'nin 2000'li yıllar ve sonrası dönem ihtiyaçlar hiyerarşisinde ise "enerji politikaları" ve "yeni pazar arayışları" ilk sıraları aldı.

 

Sovyetler Birliğinin parçalanması ile Doğu Bloğunun çökmesi ve söz konusu ülkelerin piyasa ekonomisine geçmeleri sonucunda ortaya çıkan ekonomik, siyasi ve sosyal gelişmeler, Batı Avrupa ülkelerinin ulaştırma ile ilgili stratejilerini değiştirmelerine yol açmıştır.

1990'lı yıllarda Eski Doğu Bloğu ülkeleri, Doğu Almanya, Polonya, Çekoslovakya, Slovakya, Romanya ve Bulgaristan, dünya ile entegrasyon hedefiyle birlikte gelişmiş Batı Avrupa ülkeleri ile ticari, sosyal ve kültürel etkileşimlerini artırdılar. Yugoslavya'nın çözülüşüyle Hırvatistan, Slovenya, Bosna Hersek, Sırbistan, Makedonya'nın bağımsızlıklarını ilan etmesi Balkanlar'da yeni bir dönemi başlatmış oldu. Diğer taraftan Sovyetler Birliği çöküşü Rusya, Ukrayna, Belarus, Gürcistan, Letonya, Latvia, Estonya, Moldova, Azerbaycan, Nahçıvan, Kazakistan, Tacikistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Ermenistan'ın doğmasına neden oldu.

2000'li yıllarla birlikte, Doğu Avrupa, Balkanlar ve Orta Asya'da yaşanan birtakım belirsizlikler, politik ve ekonomik bakımdan istikrarsız yapı çok sürmedi ve yavaş yavaş ortadan kalkarak kendisini zaman içinde dengeli büyümeye, altyapı yatırımlarına ve yeni dönem ulaştırma-enerji projelerine bıraktı.

 

Kendi ulaştırma sistemlerinin geliştirilmesi ve entegrasyonunun diğer Avrupa ülkelerini de içine alan bir ulaşım ağının sağlanmasıyla gerçekleşeceğine inanan Avrupa Topluluğu,  Merkezi Doğu Avrupa ülkeleri ve diğer çevre ülkeleriyle ulaştırma alanında işbirliği amacıyla Pan- Avrupa kavramı yaratmıştır.

Pan Avrupa Taşıma Koridorları fikrinin başlangıç dönemi 1990'lara dayanmaktadır. 25–26 Haziran 1990 da Dublin ve 14–15 Aralık 1990 Roma'da yapılan AB Toplantılarında "Avrupa için Taşıma Politikaları" vizyonu ortaya konmuştur. 11 Eylül 1991 tarihinde Budapeşte’de Avrupa içsuyolu ve taşıma deklarasyonu açıklanmıştır.

29–31 Ekim 1991'de "Pan-Avrupa Taşıma Konferansı" çerçevesinde Tüm Avrupa için Taşıma Politikalarını meydana getiren "Prag Deklarasyonu" oluşturulmuştur.

Bu konferans, "Avrupa Sivil Havacılık Konferansı", "Avrupa Topluluğu Bakanlar Konseyi Başkanlığı", "Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu" ve "Avrupa Taşıma Bakanları Konferansı"nın işbirliği sonucu gerçekleşmiştir.

Prag Deklarasyonu içerisinde AB taşıma politikaları tüm taşıma türleri açısından ele alınmıştır. Daha sonra 14–16 Mart 1994 Girit'te yapılan ikinci ve 23–25 Haziran 1997 Helsinki'de yapılan üçüncü konferansta Pan Avrupa Taşıma Politikalarının temelleri inşa edilmiştir. Bu planlamalarda Birlik üyeleri arasında harmonizasyonun sağlanması, gelecekteki ihtiyaçlara yönelik programlar, taşıma türlerinde güvenlik ve hepsinden önemlisi Bölge İlkeleri ve AB aday ülkeleriyle ilişkiler taşıma boyutları ile analiz edilmiş ve

çalışmalara konu olan on adet öncelikli koridor belirlenmiştir.

 

Ayrıca Avrupa-Asya Kara Köprüsü (Euro-Asian Land Bridge) adı altında Avrupa’dan Orta Asya’yı geçerek Doğu Asya’ya ulaşımını sağlayan başka bir proje daha ortaya atılmıştır.

 

Böylece Pan-Avrupa ile Trans-Asya koridorları birbirine bağlanması hedeflenmiştir.

 

Bu koridorlar aynı zamanda şu güzergahlar ile de uyuşmaktadır:

 

Trans-Sibirya Koridoru,

Trans-Asya Koridoru, 
Trans-Asya Orta Koridoru (İpek Yolu),

Trans-Asya Güney Koridoru ve

TRACECA (Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridoru).

 

Ayrıca, çalışmaların daha fonksiyonel yürütülebilmesi amacıyla Pan-Avrupa ulaştırma koridorlarının dört bölgede ele alınması önerilmiştir:

 

1. Karadeniz Bölgesi

      Karadeniz, Merkez ve Doğu Avrupa, Kafkasya ve Orta Asya Ülkelerini, Kara Deniz ve Hazar Denizi

      üzerinden kombine taşımacılıkla birbirine bağlamaktadır.

2. Adriyatik-Ege Bölgesi

3. Barents Avrupa-Kuzey Kutbu

4. Akdeniz Bölgesi

Türkiye Karadeniz Bölgesi içerisinde değerlenmektedir.

İlk üç bölge; Phare  ve Ispa (Aday ülkeler için kurduğu) mali araçları veya Tacis (Bağımsız Devletlere Teknik Yardım Programı) ile desteklenirken, Akdeniz Bölgesi, Meda tarafından desteklenmektedir

 

Pan-Avrupa Taşıma Konferansları kapsamında belirlenen on taşıma koridoru ve buna uygun altyapı planları geliştirilmiştir. Bu koridorların geçtiği ülke ve güzergâhlar aşağıdaki gibidir.

 

 

 

 

 

TEN-T kapsamında geliştirilen Deniz Güzergâhları (Motorways of the Sea - MOS)

 

Trans-Avrupa Şebekesi ’nin ( TEN ), karayolu kısmı otoyol ve yüksek hızlı yollardan oluşmakta,

Trans-Avrupa demiryolu şebekesi ise, yüksek hızlı tren şebekesi, kombine taşımacılık şebekesi konvansiyonel demiryolu şebekesini kapsamakta ve demiryolunun özellikle karayolu rekabet edebileceği yerlerde, mevcut ve gelecekteki trafik akışının yeterli olduğu demiryolunun en uygun taşıma birimini oluşturduğu bölgelerde demiryolu hatlarını oluşturulması amaçlamaktadır.

 

TEN projesi kapsamında planlanan 14 projeden 9 adedi demiryolları ile ilgilidir.

 

 1. Berlin-Verona Demiryolları 959 km

 2. Paris-Bxl-Köln-Amsterdam-Londra HST

 3. Paris-Güneybatı Almanya HST

 4. Madrid-Dax, Perpignan Fransa HST

 5. Rotterdam-Rhine, Betuwe 161 km Bileşik hat

 6. Lyon,Fransa-Torino İtalya  Demiryolu

 7. Pathe-Igoumenitsa karayolu 1640 km

 8. Lizbon-Valladolid Karayolu 460 km

 9. İrlanda, Demiryolu - Feribot bağlantısı.

10. Milano Havaalanı ve yol bağlantıları

11. Danimarka-İsveç, tünel, köprü, yol bağlantısı.

12. Oslo-Kopenhag-Stockholm; 1300 km karayolu ve 2000 km demiryolu

13. İngiltere demiryolu hatları.

14. İrlanda-İngiltere-Benelüks karayolu ve feribot bağlantılarıdır. 

 

TEN projesi

Pan-Avrupa Taşıma Koridorlarının Geçtiği Ülke ve Güzergahlar

 

 

1. Helsinki-Varşova 1000 km kara ve demiryolu, maliyet 683 milyon ECU.

2. Berlin-Moskova 1830 km kara ve demiryolu, maliyet 2710 milyon ECU.

3. Berlin Kiev 1640 km kara ve demiryolu, maliyet 3410 milyon ECU.

4. Dresden-Selanik-İstanbul 3285 km kara ve demiryolu, maliyet 9820 milyon ECU

5. Venedik-Kiev 1600 km kara ve demiryolu, maliyet 6270 milyon ECU.

6. Gıdansk-Zilina 800 km karayolu, 700 km demiryolu, maliyeti 3300 milyon ECU.

7. Tuna nehrinin, nehir gemileri içi 2300 km derinleştirme ve genişletilmesi.

8. Durres-Varna 905 km kara-demiryolu.

9. Helsinki-Dedeağaç 3400 km kara ve demiryolu, maliyeti 3990 milyon ECU.

10. Belgrad

 

KORİDORLAR

 

Koridor 1

Baltık Karayolu 445 km., Batlık Demiryolu 550 km., kara-demiryolu.

Helsinki (Finlandiya), Tallinn (Estonya), Riga (Latvia), Kaunas - Klaipeda (Litvanya) Varşova - Gdansk (Polanya), Kaliningrad (Rusya)

 

Koridor 2

Kara ve demiryolu, çoğunlukla birbirine paralel, Toplam uzunluk 1.830 km.

Berlin (Almanya), Ponzan - Varşova (Polanya), Brest - Minsk (Belarus)  Smolensk - Moskova - Nizhni Novgorod (Rusya)

 

Koridor 3

Kara ve demiryolu, çoğunlukla birbirine paralel, Toplam uzunluk 1.640 km.

Berlin - Dresden (Almanya), Wroclaw - Katowice - Krakow - (Polanya), Lviv – Kiev (Ukrayna)

 

Koridor 4

Avrupa'yı Güneydoğu Avrupa'ya bağlamaktadır. Toplam uzunluk 3.258 km.
Kara ve demiryolu, ferry bağlantısı, hava ve deniz limanları, kombine taşıma,

Berlin - Dresden - Nurnberg (Almanya), Prag - Brno (Çekoslavakya), Viyana (Demiryolu) - (Avusturya), Bratislava - (Slovakya), Gyor - Budapeste - (Macaristan)  Arad - Craiova - Bucharest - Köstence (Romanya), Sofya - Plovdiv (Bulgaristan)  Selanik (Yunanistan), İstanbul (Türkiye)

 

Koridor 5

Kara ve demiryolu. Toplam uzunluk 1.600 km.

Venedik - Trieste (İtalya), Koper - Ljubljana - Maribor (Slovenya), Macaristan Sınırı - Budapeşte - (Macaristan), Uzgorod - Lviv - Kiev (Ukrayna)

Güzergâh A:

 Bratislava - Zilina - Kosice (Slovakya)  Rijeka - Zagreb- Osijek (Hırvatistan)  Budapeşte - (Macaristan)

Güzergâh B:

Rijeka - Zagreb - (Hırvatistan)  Macaristan Sınırı - Budapeşte - (Macaristan)

Güzergâh C:

 Ploce - Saraybosna (Bosna-Hersek)  Osijek - (Hırvatistan)  Budapeşte - (Macaristan)

 

Koridor 6

Kara ve demiryolu, Koridor 5 ile bağlantı, kombine taşıma,  Toplam uzunluk 1.800 km.

Gdansk - Katowice (Polonya)- Zilina (Slovakya)

Güzergâh A:

Grudziadz - Ponzan (Polonya)

Güzergâh B:

Katowice (Polonya) - Ostrova (Çekoslavakya) - Koridor 4 ile bağlantı.

 

Koridor 7

Danube suyolu ile Almanya'dan Karadeniz'e; Rhine ve Main Nehir yolu ile Kuzey Denizi ile bağlantı.

Almanya, Avusturya, Bratislava (Slovakya), Györ-Gönyü (Macaristan), Hırvatistan, Sırbistan, Ruse-Lom (Bulgaristan), Moldova, Ukrayna, Köstence (Romanya)

 

Koridor 8

Kara ve demiryolu, Durres Limanı, Bitola'da kombine taşıma, Toplam Uzunluk 1.300 km.

Durres - Tiran (Arnavutluk), Skopje - Bitola (Makedonya), Sofya - Plovdiv - Dimitrovgrad - Burgaz - Varna (Bulgaristan)

 

Koridor 9

Kara ve demiryolu, liman bağlantısı, Toplam Uzunluk 6.500 km.

Helsinki (Finlandiya), Vyborg - St. Petersburg - Pskov - Moskova – Kaliningrad (Rusya), Kiev - Ljubasevka (Ukrayna) - Kishinev (Moldova) - Bucharest (Romanya) - Dimitrovgrad (Bulgaristan) - Alexandroupoli (Yunanistan)

Güzergâh A:

 Ljubasevka - Odessa (Ukrayna)

Güzergâh B:

 Kiev (Ukrayna) - Minsk (Belarus) - Vilnius - Kaunas – Klaipeda (Litvanya), Kaliningrad (Rusya)

 

Koridor 10

Kara ve demiryolu, liman bağlantısı, Toplam Uzunluk 2.360 km.

Salzburg (Avusturya) - Villach - Ljubljana (Slovenya) - Zagreb - Belgrad - Nis - (Hırvatistan) - Skopje (Makedonya) - Selanik (Yunanistan)

Güzergâh A: Graz (Avusturya) - Maribor (Slovenya) - Zagreb (Hırvatistan)

Güzergâh B: Belgrad - Novi Sad (Sırbistan) - Budapeşte (Macaristan)

Güzergâh C: Nis - Sofya (Bulgaristan) - Koridor 4 Bağlantısı.

Güzergâh D: Bitola (Makedonya) - Florina - Via Egnata - Igoumenitsa (Yunanistan)

 

 

TRACECA (Avrupa-Kafkasya-Asya Ulaştırma Koridoru).

 

Karadeniz’de kıyısı olan ülkeleri birbirine bağlar. Ayrıca, Pan-Avrupa Koridorlarla AB’ye ve TRACECA ile Kafkasya ve Orta Asya ülkelerini, Karadeniz üzerinden kombine taşımacılık ile bağlar.

Karadeniz’de Bükreş ve Varna’ya Pan-Avrupa Koridorlar ile gelen TIR ve Vagonların, Feribotlarla Gürcistan’ın Poti Limanına taşınmasıdır. Taşıma Poti-Bakü kara taşımacılığından sonra, Hazar Denizi de Feribotla aşılarak Orta Asya’ya ulaşır.

 

 

 

Koridor 4

 

 

IV. Dresden İstanbul Koridoru’nun önemi

 

 

IV. Dresden-İstanbul Koridoru Macaristan dâhil tüm Orta Avrupa’yı aşarak İstanbul’a ulaşan en kısa arterdir. Budapeşte’de Trans-Avrupa Ulaşım Ağları ile buluşmakta ve İstanbul’a yönlendiği temel hattır.

            (Ayrıca, X. Koridorda, İstanbul’u Avrupa’ya güneyden bağlayacaktır.)

 

IV. Koridor demiryolu ağı tüm ülkelerde tamamlanınca, hız saatte 200–160 km olacaktır. Böylece 3.600 km civarında olan İstanbul-Köln arası 36 saatte alınabilecektir.

 

IV Koridor, İstanbul üzerinden İpek Yolu ile Yakındoğu, Kafkaslar ve Orta Asya’ya giden en eski ve temel hattır. Bugün TAR-S (Trans Avrasya Güney Ağı) denilen hattın İstanbul-Ankara-Kafkasya ve Mersin İran ana arter iyileştirilmeli ve hızlandırılmalıdır.

 

IV Koridor,  Anadolu ve Yakındoğu’ nun Avrupa pazarına bağlanması için Marmara Denizi’nin de TRACECA kapsamında kombine taşımacılıkla aşılması projesiyle TAR-S ile birleşmelidir.

 

ULUSLARARASI KARAYOLU PROJELERİ

 

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun savaş nedeniyle yıkıma uğramış olan Avrupa’ya etkin yardım sağlanması için bir komisyon kurulması yolundaki panelinde, 28 Mart 1947 tarihinde Ekonomik ve Sosyal Konsey, Avrupa Ekonomik Komisyonu’nun kurulma kararını almış ve görevlerini belirlemiştir. Türkiye AEK’nın kurucu üyeleri arasındadır.

 

Komisyonun temel amacı, Avrupa ekonomisinin yeniden inşaası, Avrupa’daki ekonomik faaliyet düzeyinin yükseltilmesi, Avrupa ülkelerinin gerek birbirleriyle gerekse diğer ülkelerle ekonomik ilişkilerinin idame ettirilmesi ve geliştirilmesi olarak belirlenmiştir. AEK, hükümetlerin teknik uzmanlarının ortak konular üzerinde anlaşmaya vardığı, kapsamlı stratejiler ve politikalar oluşturdukları bir forum niteliğindedir.

 

Ülkemizdeki E yolları olarak bilinen Avrupa-Uluslararası Yol Ağı, üyesi bulunduğumuz Birleşmiş Milletler AEK’ca ülkeleri birbirine bağlayan karayollarının geliştirilmesini teşvik amacıyla kullanıma konmuş bir sistemdir.Uzun çalışmalar sonucunda 16 Eylül 1950’de Cenevre’de “Milletlerarası Ana Trafik Arterleri İnşaası Deklarasyonu” imzalanmış ve aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

 

Ülkemizde Avrupa sınırlarında E-80 ve E-90 numaraları ile giren iki anayol, sisteme ve amaca uygun olarak İran ve Irak sınırlarında Asya ve Ortadoğu Uluslararası Yol Ağlarına bağlantı sağlayacak şekilde düzenlenmiştir.E Yollarının Kafkasya ve Orta Asya ülkelerine uzatılması konusundaki çalışmalara paralel olarak ülkemizdeki mevcut E Yolları Ağına ılave olarak öneri güzergahlar geliştirilmiş olup, Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliğine iletilmiştir. 21-23 Ekim 1996 tarihinde 90. Ana Çalışma Grubu Toplantısında önerilen E-97 ve E-95 hatları kabul edilmiştir.

 

 E  Yolları :   ( http://www.kolayharita.com/harita/?id=818 )

 

 

Türkiye Transit Karayolu (TETEK) Projesi :

 

İran, Irak ve Suriye ile olan ticari ve ekonomik ilişkilerimiz zaman içerisinde sürekli değişkenlik göstermiştir. Ülkemizin ulaşım alt yapısının en önemli bölümünü, karayolu ulaşım ağı oluşturmuştur. Kıtalararasında, bir geçiş bölgesinde yeralan Türkiye kendi ulusal gelişmesi kadar, bölgenin birliği açısından da karayolu ağının gerekliliği noktasından hareketle Türkiye’nin belkemiğinde yaklaşık 3200 Km. yolu kapsayan Türkiye Transit Karayolu (TETEK) projesini gerçekleştirmiştir. Bu proje kapsamına giren yol ağı, toplam yol ağının %5’ini teşkil etmektedir. 

 

Türkiye Transit Karayolu, Bulgaristan sınırında Kapıkule’den başlayarak İstanbul üzerinden Gerede - Ankara yolu ile bir kolu Suriye sınırına, diğeri Irak’a devam etmekte, Gerede’den ayrılan kuzey kolu ise Refahiye, Erzincan’dan geçip İran sınırında sona ermektedir.

 

Söz konusu yol, Avrupa ve Orta Doğu Karayolu ağını en uygun şekilde tamamladığı gibi, Avrupa ülkelerinden, Orta Doğu, Batı Asya ve Kuzey Afrika’ya doğru trafik akışının sağlandığı en kısa yoldur.

 

TETEK güzergahında, yerli ve yabancı ağır taşıt trafiğinin yoğunluğu ve mevcut trafik yükünü taşımakta yetersiz kalması gibi nedenlerle  1982 yılından itibaren öncelikli bölümlerden başlayarak bir iyileştirme ve takviye programı başlatılmıştır. Bu proje yeni yol yapımını hedef almamaktdır. Asıl amaç, yerli ve yabancı ağır taşıt trafik talebini karşılayacak şekide mevcut yolun fiziki standardını yükseltmektir. Bunun yanında bazı küçük geometrik geliştirmeler, dış ülkelerde uygulanan biçimde gereken yerlerin ışıklı ikazla donatılması, düşey ve yatay işaretlemenin gerekli seviyeye çıkarılması bu projeyle sağlanacaktır.

TETEK Projesi Kuveyt Fonu ve Dünya Bankası Kredisi kullanılarak tamamlanmıştır.

 

Kuzey - Güney Avrupa Otoyolu  (TEM) Projesi :

 

Kısa adı TEM olarak bilinen, Kuzey - Güney Avrupa Otoyolu Projesi, 1977 yılında, Helsinki Nihai Belgesi kararları doğrultusunda 10 Avrupa Ülkesinin katılımı ile Avrupa Ekonomik Komisyonu(ECE) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) desteğinde başlatılmış ve halen devam etmekte olan uluslararası bölgesel bir projedir.

 

Türkiye ile birlikte, Avusturya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Polonya ve Yugoslavya’nın üyelikleri ile kurulan projede Doğu Avrupa’da gerçekleşen değişimler ve geçişler nedeniyle TEM hatlarının bütünlüğünün bozulması sonucunda üye ülke sayısı zaman zaman değişmiştir. 1997 yılı itibariyle projeye üye ülkeler Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Gürcistan, Hırvatistan, İtalya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Romanya, Slovakya ve Türkiye’ dir.

 

Projelendirme, yapım, bakım ve işletme standartlarında ortak ve uyumlu uygulamaların hedeflendiği, başlangıçta yaklaşık 10.000 km. lik bir otoyolu ağının tesisini öngören TEM Projesi kuzeyde Polonya'nın Gdansk kentinden başlamakta, 10 ülke üzerinden geçerek Adriyatik, Ege ve Karadeniz sahillerine erişmekteydi. Ancak Doğu Avrupa ülkelerinin sosyal ve ekonomik yapılarında son yıllarda görülen değişmelere ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan yeni ilişkilere paralel olarak TEM Projesine doğu-batı istikametinde yeni hatlar ilave edilerek TEM ağı yaklaşık 20 149 km.ye çıkartılmıştır. TEM ağının son durumu aşağıdaki haritada verilmektedir. Ülkemiz sınırları içerisinde kalan bölümü ise; Kapıkule, İstanbul, Ankara, Aşkale güzergahını takiben Trabzon'da Karadeniz'e, doğuda Gürbulak, batıda Afyon üzerinden İzmir ve Ege Denizi'ne, güney ve güneydoğu'da ise Yayladağ ve Cizre hudut kapılarımıza ulaşmaktadır. Esasen KGM'ce yürütülmekte olan otoyolu yapım programının çok büyük bir bölümü ülkemizdeki TEM güzergahları ile çakışmaktadır. Ayrıca, Gerede-Samsun-Trabzon-Rize-Hopa güzergahının da TEM ağına ilave edilmesi konusunda Birleşmiş Milletler Cenevre Daimi Temsilciliği ve TEM Proje Ofisine müracaatta bulunulmuş ve 26. Yönlendirme Komitesi Toplantısında projeye dahil edilmiştir.Böylece TEM'in Türkiye sınırları dahilindeki yol uzunluğu 5 556 Km. olmuştur.

           

TEM Projesinin ana amacı 20149 km.’lik otoyolu ağının tesis edilmesi olmakla birlikte, proje çalışma proğramında, otoyolların planlama, projelendirme, yapım, bakım ve işletmesi ile ilgili çok sayıda mühendislik konusu ele alınmakta, ortak çalışmalar  gerçekleştirilmekte ve Birleşmiş Milletler Dokümanı olarak yayınlanmaktadır. Ülkemiz TEM Projesi faaliyetlerinde, özellikle 1984’den itibaren aktif rol oynamakta ve önemli katılımlarda bulunmaktadır.

  

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) :

 

Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Arnavutluk, Ermenistan, Gürcistan, Moldava ve Ukrayna’nın üyesi olduğu bu projenin amacı, üye ülkelerin ana merkezlerinin birleştirilmesi yanında Karadeniz çevresinde düzenli ulaşımı sağlayacak bir karayolu ağı oluşturulmasıdır.

 

KEİ projesinin karayolu ulaşımı konusundaki en önemli hedefi, ilk aşamada üye ülkelerin ana akslarından oluşan yol ağının belirlenmesi ve belirli standartlara ulaştırılmasıdır.

 

KEİ Projesi kapsamında Karadeniz Ring Koridorunun belirlenmesi çalışmaları sürdürülmekte olup, Pan Avrupa Koridorları ile entegrasyonu konusunda da çalışmalar mevcuttur.       

 

 

KEİ' nin üzerinde durduğu dört önemli ulaştırma projesi:

 

a)Kuzey Güney yönlerinde, Baltık Denizi Orta Rusya, Azak ve Karadeniz arasında Pan-Avrupa 9 uncu koridoru,

b)Doğu-Batı yönlerinde, Adriyatik Denizi, Karadeniz, Orta Asya arasında Pan Avrupa 8 inci koridoru,

c)Tuna-Don Volga nehirleri arasında Pan Avrupa 7 inci koridoru ve

d)Karadeniz Pan Avrupa Ulaştırma Alanı (Karadeniz PETRA' sı).

 

Uluslararası RO-LA Güzergâhları

ÖBB-DB           Graz/Wien-Regensburg, Wels-Mainz

ÖBB-MAV        Wels-Budapeşte / Sopron / Szeged

ÖBB-CD           Vlilach-Ceske-Budejovice

ÖBB-SZR         Wels-Nove Zamky

ÖBB-SZ           Salzburg-Ljubljana-Trieste

DB-FS              Manching-Brenner Freilburg/Singen-Milano

DB-CH  Freiburg-Lugano

ÖBB-CD           Dresden-Lovosice

MAV-SZ           Szeged-Ljubljana/Sezena

 

 

Türkiye’den-Avrupa’ya RO-LA Tren Güzergâhları

 

1. Güzergâh :    Türkiye(İstanbul)-Bulgaristan-Romanya-Macaristan-Avusturya(Wels) 2119 Km.

                        Seyir Süresi: 87 saat

2. Güzergâh :    Türkiye(İstanbul)-Bulgaristan-Sırbistan, Karadağ-Hırvatistan-Slovenya-Avusturya (Wels)

                        1962 Km. Seyir Süresi: 72 saat

3. Güzergâh :    Türkiye(İstanbul)-Bulgaristan-Sırbistan, Karadağ-Macaristan Avusturya (Wels) 1840 Km.

                        Seyir Süresi: 70 saat

 

 

RO RO GÜZERGÂHLARI

 

Avrupa Hattı:                                                              Karadeniz Hattı:

 

PENDİK/HAYDARPAŞA – TRİESTE                             SAMSUN-NOVOROSSISKY

TEKİRDAĞ – TRİESTE                                                SAMSUN-ILYICHEVSKY

AMBARLI – TRİESTE                                                  ZONGULDAK-UKRAYNA

KUMPORT – TRİESTE                                                ZONGULDAK-NOVOROSSISKY           

DİKİLİ  -  VOLOS (Yunanistan)                                    TRABZON-SOCHI

KEPEZ -  BRİNDİSİ                                                     RİZE-POTİ

ÇEŞME – TRİESTE                                                     DERİNCE-ILYICHEVSKY

ÇEŞME - BARİ/BRİN./ANC                                          DERİNCE – KÖSTENCE

 

 

Haydarpaşa-Trieste                             57 Saat        1152 mil

Ambarlı-Trieste                                   57 Saat        1152 mil

Trieste-Çeşme                         60 Saat          942 mil

Çeşme-Trieste                         60 Saat          942 mil

Zonguldak-Odessa       (Ukrayna)        22 Saat          330 mil

Samsun-Novorossisky      (Rusya)       15 Saat          214 mil

Zonguldak-Skadovsk   (Ukrayna)         20 Saat          305 mil

Trabzon-Sochi         (Rusya)    12 Saat          155 mil

Rize-Poti                        (Gürcistan)      6 Saat  
</s